Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2014

Απογραφή. Κάτι περισσότερο από μια καταμέτρηση.



“Απογραφή είναι η λεπτομερής καταχώρηση, καταγραφή και αποτίμηση όλων των στοιχείων της επαγγελματικής περιουσίας της επιχείρησης, που υπάρχουν τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή που διενεργείται η απογραφή.

Τον τελευταίο μήνα μπήκε στη ζωή μας η απογραφή. Μια διαδικασία η οποία χρησιμεύει στην σωστή αποτύπωση του λογιστικού αποτελέσματος μιας επιχείρησης και από την οποία έως σήμερα και κάθε χρόνο τα φαρμακεία εξαιρούνταν λόγω του πλήθους των διαφορετικών ειδών που διακινούν και τα οποία καθιστούν επίπονη τη διαδικασία.

Το ότι είναι όμως μια πολύπλοκη διαδικασία δεν πρέπει ούτε να μας τρομάξει ούτε να μας αποθαρρύνει. Κατ αρχήν ας ξεκαθαρίσουμε τις έννοιες. 
 

Αυτό που ζητείται από τα φαρμακεία είναι ένα “στιγμιότυπο” της αποθήκης τους όπως έχει διαμορφωθεί με το κλείσιμο της χρονιάς (ή με την έναρξη της επόμενης. Παρακάτω θα ξεκαθαρίσουμε ποια η διαφορά). Η διαδικασία της απογραφής μπορεί να οδηγήσει στην ενημέρωση και τήρηση της αποθήκης αν το φαρμακείο αισθάνεται πως μπορεί να θεσπίσει τις τυποποιημένες διαδικασίες οι οποίες είναι αναγκαίες για να τηρείται η αποθήκη. Αν όμως ένα μικρό φαρμακείο αισθάνεται πως δεν μπορεί να πειθαρχήσει στην αυστηρότητα που απαιτούν αυτές οι διαδικασίες δεν χρειάζεται πανικός.

Η απογραφή είναι κάτι που θα του χρειαστεί μια φορά το χρόνο για να ανταποκριθεί στις φορολογικές του υποχρεώσεις. Είναι μια διαδικασία που θα απαιτήσει χρόνο αλλά χάρη στην ύπαρξη των μηχανογραφικών συστημάτων των φαρμακείων και των οδηγιών που έχουν εκδώσει οι εταιρίες πληροφορικής και οι συνάδελφοι που ασχολήθηκαν να περιγράψουν τη διαδικασία είναι εφικτή ακόμα και για ένα μικρό φαρμακείο.

Η τήρηση (συνεχώς) μιας ενημερωμένης αποθήκης είναι μια διαφορετική υπόθεση. Ουσιαστικά αυτή είναι η διαδικασία που μας έχει τρομάξει και πράγματι απαιτεί τυποποιημένες διαδικασίες, πειθαρχημένο προσωπικό, προσήλωση και τάξη. Από τη στιγμή όμως που θα μπει σε μια σειρά δεν θέλει τόσο κόπο όσο... τρόπο. Τα πλεονεκτήματά της είναι πολύ σημαντικά καθώς το άγχος και η διαδικασία της απογραφής απαιτεί μετά λίγα μόνο δευτερόλεπτα, οι λύσεις που προσφέρει στην διαχείριση των αποθεμάτων του φαρμακείου μπορούν να αυξήσουν την κερδοφορία, οι διαπραγματεύσεις με τους προμηθευτές γίνονται επί πραγματικής και όχι εμπειρικής βάσης, ενώ γίνεται πλέον εφικτό σε ένα φαρμακείο που θέλει να αυξήσει την κερδοφορία του να μπορέσει ένας άνθρωπος με γνώσεις οικονομικών να έχει την εικόνα για να μπορέσει να δώσει κατευθύνσεις και συμβουλές για αυτό το σκοπό.

Αυτά για το πρακτικό κομμάτι των διαδικασιών. Γιατί η διαδικασία της απογραφής από φορολογικής σκοπιάς έχει σημαντικές συνέπειες και θα πρέπει να γίνει σε συνεργασία με το λογιστή και αφού ξεκαθαρίσουν όλες οι λεπτομέρειες που θα ισχύσουν. Η εξαίρεση των φαρμακείων όλα αυτά τα χρόνια και ο “τεκμαρτός” προσδιορισμός της αποθήκης τους μέσω των αγορών τους, εάν δεν υπάρξει μια ομαλή  μετάβαση στην φυσική απογραφή μπορεί να προσδιορίσει μια φορολογητέα ύλη η οποία δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα και να αποδώσει μια υποχρέωση φόρου αδύνατο να καλυφθεί από το φαρμακείο.

Η απογραφή (απογραφές έναρξης και λήξης) χρησιμεύει στον προσδιορισμό του αποτελέσματος της επιχείρησης με τον παρακάτω τρόπο: Το μικτό κέρδος προσδιορίζεται από τα ακαθάριστα έσοδα αφού αφαιρεθεί το κόστος πωληθέντων. Το κόστος πωληθέντων υπολογίζεται από τις αγορές του χρόνου και τη διαφορά των απογραφών έναρξης και λήξης. Συνοπτικά:

Έσοδα από λιανικές πωλήσεις  -  [Κόστος Αγορών Έτους + (Απογραφή Έναρξης – Απογραφή λήξης)] =

  Μικτά κέρδη

- Δαπάνες
___________________________________
 Καθαρά κέρδη λογιστικού προσδιορισμού

Έως σήμερα για τα φαρμακεία η φυσική απογραφή είχε αντικατασταθεί από τον υπολογισμό του 10% του κόστους αγορών του έτους. Αυτό δημιουργούσε μια σχετικά ομαλή μετάβαση από χρόνο σε χρόνο όπου οι αγορές της επιχείρησης αν γινόταν ορθολογισμένα δημιουργούσαν ένα περιβάλλον που δεν απείχε σημαντικά από τα αποτελέσματά της.

Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που χρειαστεί να γίνει η μετάβαση από την απαλλαγή απογραφής στον υπολογισμό με υποχρέωση φυσικής απογραφής; Στην περίπτωση αυτή και κατόπιν των διευκρινίσεων για το αν η υποχρεωτική υπαγωγή αφορά την λήξη του 2014 θα υπάρχουν οι εξής περιπτώσεις:


  • 10% αγορών έτους = φυσική απογραφή αποθεμάτων. Στην ιδανική αυτή περίπτωση δεν υπάρχει διαφορά στο λογιστικό αποτέλεσμα και δεν θα υπάρξει διαφορά στην φορολογική επιβάρυνση
  • 10% αγορών έτους < φυσική απογραφή αποθεμάτων. Στην περίπτωση αυτή και εάν τελικά δεν καταστεί δυνατό να εξαιρεθούν τα φαρμακεία από την υποχρέωση απογραφής λήξης για το 14 θα έχουμε μια σημαντική αδικία καθώς θα φορολογηθεί πλασματικά όλη διαφορά μεταξύ των δύο ποσών! Σε ένα φαρμακείο με αγορές έτους πχ 200.000 ευρώ το 10% θα είναι 20.000. Αν από τη φυσική απογραφή προκύψει απόθεμα αξίας πχ 35000 τότε η διαφορά των 15.000 θα φορολογηθεί ως λογιστικό κέρδος! Με βάση δηλαδή το συντελεστή 26% το φαρμακείο θα επιβαρυνθεί με 3.900 ευρώ επιπλέον φόρο! Όσο αυξάνεται η διαφορά λογιστικού υπολογισμού με πραγματική απογραφή η κατάσταση προφανώς επιβαρύνεται. Σε μια απογραφή 50.000 ευρώ ο επιπλέον φόρος στο φαρμακείο του παραδείγματος θα είναι 7.800 ευρώ κ.ο.κ


Είναι φανερό πως αν καταστεί υποχρεωτικός ο υπολογισμός ως απογραφής λήξης της φυσικής απογραφής οι φορολογικές υποχρεώσεις που πιθανόν να προκύψουν (και σε συνδυασμό με την προκαταβολή φόρου του επόμενου έτους) μπορεί να τινάξουν στον αέρα ακόμα και ισορροπημένους προϋπολογισμούς ρευστότητας υγιών φαρμακείων.
Για το λόγο αυτό ελπίζουμε (και η πληροφόρηση που υπάρχει συγκλίνει προς αυτό) πως για τα φαρμακεία θα υπάρξει οπωσδήποτε εξαίρεση φυσικής απογραφής για το απόθεμα λήξης του 2014. Αν καταστεί υποχρεωτική η ένταξή τους σε καθεστώς απογραφής αυτό να αρχίσει κάνοντας φυσική απογραφή στο απόθεμά τους που θα αποτελεί την έναρξη για το 2015 (ενώ για το 2014 να υπολογιστεί ως λήξη το 10% των αγορών) ώστε η μετάβαση να γίνει ομαλά. Όποια όμως ρύθμιση και να υπάρξει (είτε μόνιμη εξαίρεση είτε υπαγωγή) αυτό θα πρέπει να ξεκαθαριστεί με την αρχή του φορολογικού έτους και όχι στη λήξη του!


  •  10% αγορών έτους > φυσική απογραφή αποθεμάτων.Στην περίπτωση αυτή η φυσική απογραφή μειώνει την φορολογική υποχρέωση του φαρμακείου και (ανεξάρτητα από την τελική έκβαση της εξαίρεσης των φαρμακείων συνολικά) το συγκεκριμένο φαρμακείο στο οποίο έγινε αυτό αξίζει να εξετάσει σοβαρά να μπει στη διαδικασία την οποία όμως μετά υποχρεώνεται να ακολουθεί για ορισμένο αριθμό ετών.

Αν για παράδειγμα στο φαρμακείο του παραδείγματος με αγορές έτους 200000 ευρώ το 10% των αγορών είναι 20000 και η φυσική απογραφή είναι στα 15000 ευρώ τότε από τα 5000 ευρώ της διαφοράς η φορολογική ελάφρυνση θα είναι 1300 ευρώ.

Επίλογος
Παρατηρούμε πως η απογραφή είναι μια διαδικασία που πέρα από το τεχνικό της κομμάτι το οποίο μονοπωλεί την συζήτηση έχει σημαντικές συνέπειες τόσο στη λειτουργία της επιχείρησης του φαρμακείου όσο και στα λογιστικά της αποτελέσματα και τις φορολογικές της υποχρεώσεις. Αν γίνει σωστά και πολύ περισσότερο αν συνοδευτεί από μια οργανωμένη τήρηση αποθήκης καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου γίνεται ένα πολύ ισχυρό εργαλείο προγραμματισμού και διαχείρισης που με τη χρήση επαγγελματικής διαχείρισης μπορεί να έχει βελτιώσει κατακόρυφα τους δείκτες του φαρμακείου. Σίγουρα απαιτεί οργάνωση και αλλαγή του τρόπου που δουλεύει το φαρμακείο αλλά οι μεταβολές αυτές θα αποδώσουν.
Το μόνο σίγουρο είναι πως αν γίνει στην τύχη και το κυριότερο αν η πολιτεία το κάνει με μόνο στόχο την πλασματική φορολόγηση τότε θα είναι μια στοχευμένη ενέργεια πίεσης για την συνεχή επιδείνωση της κατάστασης που βρίσκονται τα φαρμακεία. Και τότε το κάθε φαρμακείο θα χρειαστεί να σχεδιάσει προσεκτικά σε συνεργασία με το λογιστή του την πορεία που θα πρέπει να ακολουθήσει για να αποφύγει δυσάρεστες εκπλήξεις στις οποίες θα είναι πολύ δύσκολο να ανταποκριθεί.


Γιώργος Κουτέπας.