Σε μία εποχή ραγδαίων δομικών μετασχηματισμών της Ελλάδας τίθεται το μεγάλο ερώτημα: Τι μπορούν να προσφέρουν οι φαρμακοποιοί, πώς μπορούν να το προσφέρουν και τι χρειάζεται μία κοινωνία από αυτούς;
Οι φαρμακοποιοί είναι επιστήμονες ανωτάτης 5ετούς εκπαίδευσης. Μαθαίνουν το φάρμακο τόσο στο σκέλος της παραγωγής του όσο και σε αυτό του ελέγχου και της ασφαλούς και αποτελεσματικής διάθεσής του. Είναι η φύση της επιστήμης τους και σε αυτό είναι μοναδικοί.
Η κοινωνία αντίστοιχα αυτό που χρειάζεται από τους φαρμακοποιούς είναι έλεγχος της ποιότητας, του μέτρου χρήσης, της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας στη χρήση φαρμάκων, κρίσιμη λειτουργία στα θέματα υγείας άρα και Δημοσίου Συμφέροντος.
Το παραπάνω, αν και έχει οικονομική διάσταση, δεν ιεραρχεί το αμιγώς οικονομικό σκέλος του σαν πρώτο. Οι φαρμακοποιοί και, πιο στοχευμένα, τα Φαρμακεία δεν θα εκπλήρωναν σωστά τον ρόλο τους «αυξάνοντας το ΑΕΠ» ή «παράγοντας πλούτο» αλλά μάλλον το αντίθετο. Στοχεύουν στην ποιότητα με μέτρο. Όχι στην «Ανάπτυξη» με τη συμβατική έννοια της λέξης.
Το επιστημονικό σκέλος εδώ υπερισχύει σε αξία και αναγκαιότητα.Εκπληρώνουν δηλαδή τον στόχο τους συμβάλλοντας στην καθολική περιφρούρηση της Υγείας του πληθυσμού. Και αυτό είναι διαφορετικό στο συνολικό εθνικό κέρδος από όσα γνωρίζει ένας κοινός οικονομολόγος.
Μελέτη της PriceWaterHouseCoopers του 2010 κατέγραψε τα ετήσια υγειονομικά ωφέλη χάρη στη λειτουργία πχ. των Φαρμακείων δίνοντας τα εξής στοιχεία: 6 εκατομ. λιγότερες επισκέψεις σε γιατρούς, 750.000 λιγότερα έκτακτα περιστατικά στα νοσοκομείο, 2,6 εκατομ. λιγότερες ιατρικές συνταγές, 123.000 λιγότερες ημέρες παραμονής σε νοσοκομείο και τα αντίστοιχα οικονομικά: 565 εκατομ. ευρώ εξοικονόμηση για το Πρωτοβάθμιο και άλλο 1 δις για το Δευτεροβάθμιο Σύστημα Υγείας.
Όλα τα παραπάνω χάρη στην παρουσία και την επιστημονική λειτουργία των Φαρμακείων σε μία ευρωπαϊκή χώρα (Φιλανδία) με το ήμισυ του ελληνικού πληθυσμού, και με Φαρμακεία παρόμοια στις ρυθμίσεις και στον καθημερινό τρόπο λειτουργίας με τα ελληνικά (PWC-AFP, Finland, Sept. 2010).
Αν κάναμε τις αναλογίες με την Ελλάδα μιλάμε για τεράστια χρηματική και κοινωνική υπεραξία με θεαματικό οικονομικό και ποιοτικό, σε όρους ποιότητας ζωής, κέρδος, αφανές μεν υπαρκτό δε σε όλες τις χώρες όπως πχ. και στη δική μας.
Το ερώτημα λοιπόν του τι μπορούν να προσφέρουν οι φαρμακοποιοί και τι χρειάζεται μία κοινωνία από αυτούς έχει απαντηθεί.
Για τα Φαρμακεία το βέλτιστο είναι ακριβώς το αντίθετο αυτού που χρειάζεται και αναμένεται από άλλους κλάδους επαγγελμάτων και δραστηριοτήτων όπως πχ. οι παραγωγικές και οι εξαγωγικές αγαθών.
Πώς κατορθώνεται αυτός ο στόχος;
- Με συνεχή Δια Βίου Πιστοποιημένη Εκπαίδευση και αξιολόγηση των φαρμακοποιών. Η φαρμακευτική επιστήμη, όπως όλες οι επιστήμες, είναι δυναμική και συνεχώς εξελισσόμενη και ο φαρμακοποιός πρέπει να γνωρίζει να προσφέρει τα αγαθά αυτής της εξέλιξης στον ασθενή. Αυτή η πτυχή της φαρμακευτικής λειτουργίας ξεκινά από και καταλήγει στο Πανεπιστήμιο.
- Με προσφορά από την Πολιτεία φιλικού καθημερινού περιβάλλοντος λειτουργίας. Όπως όλοι οι τομείς δραστηριοτήτων στη χώρα μας τα Φαρμακεία διαχρονικά τυρρανιούνται από την τεράστια Γραφειοκρατία που παρεμποδίζει τους φαρμακοποιούς να αφοσιωθούν στο κύριο έργο τους.
- Με προβλέψιμο ρυθμιστικό περιβάλλον δραστηριοποίησης. Στην εποχή μας, όπως συμβαίνει σε όλους όσους συναλλάσσονται με το Κράτος, οι ασυνέπεια πληρωμών και η συνεχής αλλαγή των όρων λειτουργίας κινδυνεύει σήμερα να τινάξει κυριολεκτικά στον αέρα το εξαιρετικό δίκτυο των πάνω από 10.000 Φαρμακείων που εξυπηρετούν κόσμο σε κάθε γωνιά της χώρας.
- Με ρυθμίσεις λειτουργίας που να στοχεύουν στη βέλτιστη εξυπηρέτηση του ασθενούς:
- Χωροταξικά τα Φαρμακεία πρέπει να ρυθμίζονται να βρίσκονται ομοιόμορφα κατανεμημένα στον οικιστικό ιστό και στο γεωγραφικό ανάγλυφο της χώρας.
- Ωραριακά τα Φαρμακεία πρέπει να ρυθμίζονται να εξυπηρετούν εξίσου ομοιόμορφα κατανεμημένα όλο το 24ωρο όλες τις ημέρες του χρόνου.
- Διαχειριστικά και θεσμικά πρέπει να αποθαρρύνεται η δημιουργία Φαρμακείων που να λειτουργούν σε βάρος των υπολοίπων ώστε να περιφρουρείται η βιώσιμη παρουσία τους παντού.
- Διαχειριστικά επίσης πρέπει να αποθαρρύνεται η παρείσφρυση μη-φαρμακοποιών στην ιδιοκτησία και στη διαχείριση των Φαρμακείων και στη μεσολάβηση στον τρόπο που δραστηριοποιούνται οι φαρμακοποιοί σε αυτά.
- Τα Φαρμακεία επιτελούν έργο που δεν προσφέρεται για καθετοποιημένη συγκέντρωση κεφαλαίου ούτε αποδίδει τα μέγιστα σε μία τέτοια κατεύθυνση. Η μέγιστη υπεραξία και ο βέλτιστος οικονομικός λόγος κόστους/προσφοράς έρχεται από τη διασπορά ανεξάρτητων, σχετικά ισοδύναμων, μονάδων. Η εξέλιξη εδώ έρχεται μέσω δημιουργίας δικτύων ανεξάρτητων Φαρμακείων με βελτίωση της λειτουργίας τους μέσω χρήσης των νέων τεχνολογιών.
Τα παραπάνω χαρακτηριστικά είναι θεμελιώδη και ζωτικά στο να λειτουργούν τα Φαρμακεία με τον βέλτιστο τρόπο προς όφελος των πολιτών. Ταυτόχρονα έχουν γίνει δομικό κομμάτι λειτουργίας των κοινωνιών στον κύριο κορμό των Ανεπτυγμένων Χωρών με ελάχιστες εξαιρέσεις μόνο σε αγγλοσαξονικές χώρες, ενώ έχουν παγιωθεί ως αξίες τόσο με τελεσίδικες αποφάσεις Ανωτάτων Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων όσο και με τις ανάλογες ευρωπαϊκές οδηγίες.
Συνεπώς, η αναδόμηση της φαρμακευτικής λειτουργίας της χώρας έχει έτοιμη θεωρητική και πρακτική βάση για να επισυμβεί. Απλώς χρειάζεται εμφύσηση «ζωογόνου δύναμης», προς την κατεύθυνση της βέλτιστης απόδοσης που περιγράφτηκε παραπάνω.
Τα Φαρμακεία λοιπόν δεν είναι «Αγορά», ούτε θα γίνουν ποτέ εξ΄ολοκλήρου.Η πλέον υποσχόμενη προοπτική τους βρίσκεται ακριβώς στην αξιοποίηση του ιδιαίτερου χαρακτήρα της αποστολής τους.
Δαγρές Γιάννης – Φαρμακοποιός
Μέλος Διοίκησης
Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής
Φ.Σ.Α. – Ν.Π.Δ.Δ.
