Ο Σοπενχάουερ στο μάλλον ειρωνικό σύγγραμμα «η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο» αναλύοντας τη σκοτεινή πλευρά της ρητορικής τέχνης, παραθέτει όλες τις μεθόδους στρεψοδικίας ώστε να επικρατήσει κανείς ανεξάρτητα από την ορθότητα της θέση του. Καθώς η διαστρέβλωση της αλήθειας προτείνεται με πολλούς τρόπους, το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί χρήσιμο εγχειρίδιο σε όσους η πραγματικότητα, η λογική ή η επιστήμη αντιμάχεται τις επιδιώξεις τους.
Αυτή είναι και η περίπτωση της Deb Matthews, της υπουργού υγείας του Οντάριο του Καναδά.
Ο ευγενής σκοπός της συγκράτησης των δαπανών υγείας υποδείκνυε περικοπές. Η πολιτική επιβίωση όμως επέτασσε αποφυγή αντιπαράθεσης με τους ισχυρούς ενώ υποδείκνυε επίθεση ενάντια των αδυνάτων, που εν προκειμένω ενσαρκώνονταν από τους φαρμακοποιούς.
Εν αρχή προβλήθηκε σαν κύρια οδός και κρίσιμη για την επιτυχία στην προσπάθεια εξοικονόμησης πόρων, η μείωση της τιμής των γενόσημων φαρμάκων, παρότι αυτά αντιπροσώπευαν μόνο το 25% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης, αφήνοντας έτσι το 75% των πρωτοτύπων σε απόλυτη ειρήνη. Στη συνέχεια στοχοποιήθηκαν οι εκπτώσεις που χορηγούσαν οι παραγωγοί των γενοσήμων στα φαρμακεία ως αδικαιολόγητη επιβάρυνση της τελικής τιμής. Τι κι αν οι εκπτώσεις αυτές ήταν ζωτικής σημασίας τόσο για τα ανεξάρτητα φαρμακεία (σίγουρα όχι για εκείνα των super market), όσο και για τη συρρίκνωση των δαπανών, αφού ενθάρρυναν την υποκατάσταση των πρωτοτύπων. Τι και αν οι φαρμακοποιοί από αυτό το έσοδο υποστήριζαν τις υπηρεσίες που παρείχαν στο πλαίσιο της φαρμακευτικής φροντίδας (οι οποίες μάλιστα αποτέλεσαν και το ουσιαστικότερο επιχείρημά τους σε αυτή την αντιπαράθεση). Ο κύβος είχε ριφθεί. Καθώς όμως η κοινή λογική από μόνη της ήταν ικανή να καταρρίψει τα επιχειρήματα κατάργησης των εκπτώσεων, το υπουργείο κατέφυγε σε πανουργίες και αποκαλώντας τις εκπτώσεις «μίζες»προχώρησε μεθοδικά σε διασυρμό των αντιπάλων του. Ενώ η μάχη εξελισσόταν, όπως πάντα άλλωστε, στο επίπεδο της κοινής γνώμης, το υπουργείο συνειδητοποίησε ότι χρειαζόταν κάτι περισσότερο από τον ευνοϊκό σχολιασμό των δημοσιογράφων και την προβολή από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Έπρεπε να αποσπάσει τη συναίνεση της κοινωνίας ώστε να προχωρήσει στη συρρίκνωση ενός κλάδου. Για το λόγο αυτό κατά την παρουσίαση των νέων μέτρων, εμφανίστηκε η υπουργός σε κοινή συνέντευξη τύπου με τους εκπροσώπους των συλλόγων καρκινοπαθών, καρδιοπαθών, συνταξιούχων αλλά και της εκεί ΓΣΕΕ, τους οποίους προηγουμένως είχε πείσει ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος για τη βιωσιμότητα των κρατικών φαρμακευτικών παροχών. Απουσία οργανωμένων διαύλων επικοινωνίας με την κοινωνία, σαν αυτούς που έχουν συγκροτήσει οι πορτογάλοι[1] συνάδελφοι, οι καναδοί φαρμακοποιοί ανταπάντησαν με τηλεοπτικά σποτ, καταχωρήσεις, κινητοποιήσεις αλλά δυστυχώς έτρεχαν πίσω από τις εξελίξεις. Το υπουργείο είχε καταφέρει το αδιανόητο. Εκμεταλλευόμενο την απουσία οργανωμένων θεσμικά δεσμών των φαρμακοποιών με τις ομάδες ασθενών και με την κοινωνία γενικότερα, τους υποβίβασε πειστικά σε μιζαδόρους και υπερβαίνοντας την καχυποψία του κόσμου με τη δημόσια συγκατάθεση κοινωνικών ομάδων, λαφυραγώγησε το δημοφιλέστερο κλάδο υγείας. Παράλληλα εξαίρεσε τη φαρμακοβιομηχανία από κάθε συμμετοχή στη μείωση των δαπανών, ενώ ταυτόχρονα εξουθενώνοντας τα ανεξάρτητα φαρμακεία και αδιαφορώντας για τις συνέπειες στην ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών, δώρισε τα φάρμακα στα θηρία της λιανικής πώλησης.
Εν αρχή προβλήθηκε σαν κύρια οδός και κρίσιμη για την επιτυχία στην προσπάθεια εξοικονόμησης πόρων, η μείωση της τιμής των γενόσημων φαρμάκων, παρότι αυτά αντιπροσώπευαν μόνο το 25% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης, αφήνοντας έτσι το 75% των πρωτοτύπων σε απόλυτη ειρήνη. Στη συνέχεια στοχοποιήθηκαν οι εκπτώσεις που χορηγούσαν οι παραγωγοί των γενοσήμων στα φαρμακεία ως αδικαιολόγητη επιβάρυνση της τελικής τιμής. Τι κι αν οι εκπτώσεις αυτές ήταν ζωτικής σημασίας τόσο για τα ανεξάρτητα φαρμακεία (σίγουρα όχι για εκείνα των super market), όσο και για τη συρρίκνωση των δαπανών, αφού ενθάρρυναν την υποκατάσταση των πρωτοτύπων. Τι και αν οι φαρμακοποιοί από αυτό το έσοδο υποστήριζαν τις υπηρεσίες που παρείχαν στο πλαίσιο της φαρμακευτικής φροντίδας (οι οποίες μάλιστα αποτέλεσαν και το ουσιαστικότερο επιχείρημά τους σε αυτή την αντιπαράθεση). Ο κύβος είχε ριφθεί. Καθώς όμως η κοινή λογική από μόνη της ήταν ικανή να καταρρίψει τα επιχειρήματα κατάργησης των εκπτώσεων, το υπουργείο κατέφυγε σε πανουργίες και αποκαλώντας τις εκπτώσεις «μίζες»προχώρησε μεθοδικά σε διασυρμό των αντιπάλων του. Ενώ η μάχη εξελισσόταν, όπως πάντα άλλωστε, στο επίπεδο της κοινής γνώμης, το υπουργείο συνειδητοποίησε ότι χρειαζόταν κάτι περισσότερο από τον ευνοϊκό σχολιασμό των δημοσιογράφων και την προβολή από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Έπρεπε να αποσπάσει τη συναίνεση της κοινωνίας ώστε να προχωρήσει στη συρρίκνωση ενός κλάδου. Για το λόγο αυτό κατά την παρουσίαση των νέων μέτρων, εμφανίστηκε η υπουργός σε κοινή συνέντευξη τύπου με τους εκπροσώπους των συλλόγων καρκινοπαθών, καρδιοπαθών, συνταξιούχων αλλά και της εκεί ΓΣΕΕ, τους οποίους προηγουμένως είχε πείσει ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος για τη βιωσιμότητα των κρατικών φαρμακευτικών παροχών. Απουσία οργανωμένων διαύλων επικοινωνίας με την κοινωνία, σαν αυτούς που έχουν συγκροτήσει οι πορτογάλοι[1] συνάδελφοι, οι καναδοί φαρμακοποιοί ανταπάντησαν με τηλεοπτικά σποτ, καταχωρήσεις, κινητοποιήσεις αλλά δυστυχώς έτρεχαν πίσω από τις εξελίξεις. Το υπουργείο είχε καταφέρει το αδιανόητο. Εκμεταλλευόμενο την απουσία οργανωμένων θεσμικά δεσμών των φαρμακοποιών με τις ομάδες ασθενών και με την κοινωνία γενικότερα, τους υποβίβασε πειστικά σε μιζαδόρους και υπερβαίνοντας την καχυποψία του κόσμου με τη δημόσια συγκατάθεση κοινωνικών ομάδων, λαφυραγώγησε το δημοφιλέστερο κλάδο υγείας. Παράλληλα εξαίρεσε τη φαρμακοβιομηχανία από κάθε συμμετοχή στη μείωση των δαπανών, ενώ ταυτόχρονα εξουθενώνοντας τα ανεξάρτητα φαρμακεία και αδιαφορώντας για τις συνέπειες στην ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών, δώρισε τα φάρμακα στα θηρία της λιανικής πώλησης.
[1] Επειδή για την Πορτογαλική Ένωση Φαρμακοποιών (ANF) η προώθηση του διαλόγου μεταξύ αντιπροσώπων συλλόγων ασθενών, λοιπών φορέων και φαρμακοποιών αποτελεί προτεραιότητα, ιδρύθηκε ο οργανισμός Plataforma Saúde em Diálogo (Πλατφόρμα διαλόγου για την υγεία).
πρωτοδημοσιεύθηκε στο περιοδικό φαρμακευτικός κόσμος τεύχος 132 (Νοέμβριος 2011)
